Een kenmerkende eigenschap van de ‘westerse’ benadering van de analyse is de directe benadering. Net zoals bij discussies willen we graag snel, direct en duidelijk ter zake komen: een duidelijke probleemstelling. In het creatieve proces is een snelle oriëntatie dikwijls funest. Immers één verkeerde aanname zal tot verkeerde resultaten leiden. Bekend is dat Japanse automakers, meestal driemaal zolang deden over de analysestap als hun westerse concurrenten en toch sneller van tekenbord op de weg waren. Behalve dat problemen meestal niet de juiste ingang geven - want de ‘druk’ van problemen leidt gemakkelijk tot een snelle oplossing- is een goede verkenning een betere insteek. In het SHITE-model wordt een concrete analyse voorgesteld door de feitelijke Situatie te beschrijven. Vervolgens opvallende Aspecten en daarna de Paradigma’s (de aannames waarmee wordt gekeken). (voor visualisering zie SHITE)Als we de Aziatische benadering vergelijken met de Westerse zien we hier een interessant verschil.
Voor beleidsbepaling en strategie gebruiken zij van nature een meer indirecte benadering. In de eerste aanleg lijkt men over van alles te praten behalve over de ‘kern van de zaak’. O.a. het ‘ringi’ systeem is hierop gebaseerd: Een voorstel of idee gaat door de gehele organisatie van ‘bottom tot top’ (ongeacht waar het vandaan komt). Iedereen die er iets over kwijt wil geeft dit aan. Zo worden alle ‘ins & outs’, plussen en minnen benoemd. Daarna wordt het besluit genomen met inachtneming van alle genoemde zaken. Zo wordt op indirecte wijze iedere bijdrage direct gebruikt en is betrokkenheid gewaarborgd. Het ontstaan van deze oriënterende structuur vindt zijn oorsprong in het oude Japan. Als de beslissers (vroeger de samourai) aan tafel gingen zitten, waren de eigenlijke onderhandelingen (polsen van betrokkenen, gladstrijken van gevoeligheden, inzicht in belangen) al lang gedaan en was er weinig kans op gezichtsverlies. De Japanners vergelijken dit graag met het verplaatsen van een boom. Je richt je dan ook niet direct op de boom. Allereerst begin je op een afstand te graven om de wortels niet te beschadigen. Daarna wordt er een net rondom de wortels gelegd. En dan wordt de boom verplaatst. Een boeiende metafoor om bij de aanvang van het creatieve proces echt te weten waar het over gaat en niet de verkeerde problemen te gaan oplossen.[Terug naar bedrijfskunde index] [go to English Index] [go to start page] [Back to first entry of this site]
