Leren leren
Willen en kunnen leren vereist een bepaalde houding en dat is meer dan goede bedoelingen hebben.
Wij kunnen ons nooit veroorloven het zelfgenoegzame standpunt in te nemen dat we op ons speciale gebied alles weten wat er te weten valt. Zodra we dat doen, glijdt de technologie ons voorbij en beginnen we in feite achteruit te glijden.
Leren betekent niet het allemaal voorgedaan krijgen, maar een bepaalde houding ontwikkelen die het mogelijk maakt om met nieuwe, onbekende situaties om te gaan. Dit heet leren leren en betekent
a. Weten wat een leerproces inhoudt
b. Zelf (leer)vragen kunnen formuleren
c. Dit proces kunnen organiseren: hulpmiddelen effectief inzetten
d. Eigen aanpak kunnen beoordelen en verbeteren.
e. Fouten gebruiken om te leren.

Leren bestaat uit 4 stappen: waarnemen (gegevens =>), informatie vergelijken met wat gewenst is, afwijkingen kunnen waarnemen en tenslotte, correcties doorvoeren.

De eerste vereiste is te weten (analyse), feitenkennis dus. 'Kennis van' of 'weten' biedt geen enkele garantie dat het ook wordt toegepast. Het duurt soms wel honderden jaren voor de mens iets geïntegreerd heeft of ... afgeleerd heeft. De ritssluiting is uitgevonden in 1883 en pas echt geaccepteerd sinds 1913. Bij de tv was dat 55 jaar!
Voor creatieve mensen is toepassen en de fouten onderzoeken een manier om te leren; een steeds wisselend proces dus. In de vijftiger jaren was het normaal dat je de eigen stoep schoon veegde en het vuil ergens neergooide, uit het oog. Nu zo'n 40 jaar later hebben we door dat de stoep schoon vegen niet voldoende is. Nu wordt er pas gekeken naar de gevolgen van het weggooien.
Het denken is niet veranderd en de gevolgen worden nu pas gezien. Om met nieuwe uitdagingen om te gaan moet het denken zelf veranderen. Dit benadrukt de noodzaak om creatief te zijn in het vinden van wat gewenst is. Dit is wezenlijk anders dan oplossingen vinden. Dat betekent meestal korte-termijn denken en minimaal 2 nieuwe problemen!?
Het denken moet veranderen om nieuwe kansen te scheppen. Onze hersenen creëren vaste patronen. Dit betekent dat ongeacht het probleem of de situatie wij geneigd zijn het op een ‘bekende’ manier te benaderen.
Omgaan met verandering betekent systematisch werken om te voorkomen dat we steeds op hetzelfde uitkomen. Het is systematisch patronen doorbreken om nieuwe oplossingen en kansen te vinden. Bijvoorbeeld, een bepaald vak is moeilijk voor jou omdat je het volgens jouw vaste patroon aanpakt. Waarschijnlijk zou het anders aangepakt moeten worden, maar dat kun je nooit ontdekken als je volgens je eigen -oude- manier van denken te werk gaat. De aard van een probleem zou moeten bepalen hoe je het aan moet pakken. Wiskundige problemen moet je logisch, stap voor stap aanpakken. Bij raadsels is het dikwijls de flits, ineens zie je het. Nieuwe kansen of mogelijkheden liggen buiten de bekende patronen.
De toepassing van andere leertechnieken is dus niet zo gemakkelijk als je zou denken. Het vereist het leren zien van de gemaakte fouten zodat de geschiedenis zich niet herhaalt. Dit betekent goed kijken naar je aanpak, want succes in het verleden is geen garantie voor succes nu!

Als je kijkt naar succesvolle mensen valt op dat zij :

o werkten aan hun eigen ontwikkeling => wilden leren van anderen
o een bijdrage leverden voor anderen => doelbewust waren
o een ideaal of droom hadden => zelfdiscipline hadden
o energiek waren => eigen methode van leren hadden
o tegenslagen verwerkten => contact hadden met anderen
o veranderingsgezind en evenwichtig waren => fitting waren i.p.v. the fittest
o open stonden voor andere ideëen => leerden van hun fouten
o tijd namen en dus hadden om te luisteren => luisterden naar

“The answers blowing in the wind….”

Stilte nemen is onderzoeken of er een gebied
bestaat dat nog niet door het bekende is aangetast.
Krishnamurti

Een checklist voor je creatieve' leer' eigenschappen:
1 Ik verlang ernaar om dingen te verbeteren en accepteer dat het beter kan.
2 Ik ben alert, voel me betrokken en sta open voor anderen.
3 Ik sta niet alleen maar open, maar ik wil er ook meer van weten (belangstelling).
4 Ik ben nieuwsgierig en niet bang vragen te stellen over het hoe en waarom.
5 Ik wil graag iets van de 'andere kant' zien en vraag veel.
6 Ik kan mijn aandacht en denken geconcentreerd op iets richten en stoor me niet aan anderen.
7 Ik durf iets nieuws uit te proberen/ toe te passen; dit vereist inspanning, hard werken en doorzettingsvermogen.
8 Ik heb geduld en vasthoudendheid om het opnieuw en anders te proberen. Ik leer van fouten.
9 Ik heb respect voor mensen en dingen; door de waarden van mensen en zaken te respecteren zie ik de mogelijkheden beter.
10 Ik heb gevoel voor humor.


Een hulpmiddel om het leerproces te verbeteren is het 'foutenwiel'. (uitgebreider toegelicht in ABC van XYZ)

Als je dit gebruikt om je proces te onderzoeken worden fouten leermomenten en weet je waar je verbeteringen liggen en wat je al goed doet.


[Studiehints,] tips voor een creatievere studieaanpak.

Associatief denken & veranderen voor bedrijfskunde
De metafoor “weg van de wolf”