Dit citaat geeft aan hoe het westerse denken gedetailleerd te werk zou gaan. Hsia Po-Yan waarschuwt dat onvoldoende bewust zijn van deze werkwijze de zaak zal verergeren. Bewustzijn betekent van een afstand (op meta-niveau) naar je eigen handelen kunnen kijken, beoordelen en zo de consequenties kunnen zien. Wilber’s Spectrum van Bewustzijn geeft aan hoe dit bewustzijn (psychologisch) verdeeld kan worden. Op het niveau van de persona’ zullen consequenties voor omgeving of lichaam nauwelijks ervaren worden. Bijvoorbeeld de therapie van dit niveau: eenvoudige counseling zien we in de praktijk terug bij zelfhulpgroepen zoals de AA. Als we kijken naar de situatie van de alcoholist zal het duidelijk zijn dat de grote hoeveelheden alcohol het lichaam te gronde zullen richten, maar de alcoholist laat dit niet in zijn bewustzijn toe. Hij drinkt omdat er iets in zijn ‘schaduwzijde’ verborgen ligt dat deze vernietiging bewerkstelligt. Hij drinkt ‘om te vergeten’. Iets te vergeten wat hij niet wil of kan aankijken en in de ‘schaduw’ wil houden. Dat behalve het lichaam ook de omgeving hier veel last van kan hebben, komt niet bij hem op. Dus als mensen ‘primair’ reageren, betekent dat dat ze reageren op hun eigen niveau van bewustzijn. Immers ‘de wereld ziet eruit zoals ik die zie’, en hoe meer ik zie in ‘mijn eigen wereld’ des te adequater kan ik reageren. Zo toont dit spectrum dat ons handelen en reageren afhankelijk zullen zijn van ons niveau van bewustzijn. Hoe ‘dieper’, hoe beter wij de redenen kunnen inschatten, hoe ‘volwassener’ we kunnen handelen. Immers een reactie op ‘persona-niveau’ zal meestal ‘meer van hetzelfde zijn’, ‘oog om oog, tand om tand’. Begrippen als ‘uw vijand vergeven’, ‘de andere wang toekeren’ liggen in het diepere bewustzijn, beginnend bij de ‘centaur’. Immers we kunnen anderen pas hun fouten vergeven, als we geleerd hebben onszelf onze eigen fouten te vergeven.
De vier kwadranten die Wilber voorstelt proberen dit praktisch te maken. Door vanuit deze vier invalshoeken te kijken zal ons ‘bewustzijn’ groten worden en zullen oorzaken van problemen beter zichbaar worden. Het lijkt een omweg, maar zal op langere termijn (dieper bewustzijn) betere resultaten geven. (zie ook de metafoor boom verplaatsen).